Cosmorama

Şehir ve sayfiye arasındaki ayrımın giderek bulanıklaşmasına odaklanan bir kısa film.

Dilek Aydın

Eren Aksu’nun 2015 yapımı kısası Cosmorama, tam bir ruh hâli filmi. Betonun hâkimiyetindeki şehir imajlarından deniz yolculuğunun uçucu, gevşek hâline bağlanan uzun planlarla açılan Cosmorama, kısa sürede atmosferini kurmayı başarıyor. Filmin aslında görünüşte var olmayan hikâyesi, tam da bu atmosferi oluşturan planların arasındaki dinamik sayesinde bir anlatıya dönüşüyor. Seyircinin görsel hafızasını tetikleyen, çağrışımlara alan açan bir kurguyla, orta ölçekli planlara sıkıştırılmış insan kalabalığıyla bir şehirden kaçış hikâyesi anlatmaya başlıyor. Ancak filmin başkarakterleri olduklarını anladığımız çiftin, nihayet deniz kenarına ulaşmasıyla kurutulacaklarını sandığımız bu sıkışıklık hissi azalmıyor.

Filmin tutarlı bir şekilde devam ettirdiği hissiyat tam
da bu: Şehir ve sayfiye ayrımının olmaması. Şehirden kaçıp sığındıkları adada da yan yana kadraja sıkışmış ikili, filmin ön planını fazlasıyla kaplayan bir kafanın arkasında uzanan deniz ve boğucu binalar, uzaktan görünen beton şehirde evlerini seçmeye çalışan karakterin sesinin üstüne binen terk edilmiş evler, beton, beton, beton… Karakterlerin bu sayfiyedeki sıkkınlıkları da cabası. Öyle sıkılıyorlar ki, filmin son diyaloğu sıkılıp eve gitmek üzerine.

Cosmorama’nın yarattığı evren aslında bizi çepeçevre saran çok tanıdık olduğumuz bir evren ama kendine özgü
bir dille o kadar incelikle yeniden yaratılmış ki, hikâyeyi tamamen beklentilerin dışına çıkarıyor. Yönetmen Eren Aksu’nun en iyi becerdiği şey, sayfiyeye kaçışı romantize etmemize olanak tanımayan bu anlatım biçimi. Kadrajlar, ölçekler, diyaloglar hepsi tam da şehir ile sayfiye arasında
bir ayrımın olmadığına işaret edecek şekilde planlanmış. Cosmorama’nın sıkışmışlıkla boşluk arasındaki farkı yaratıcı bir şekilde anlatacak şekilde seçtiği yenilikçi ve taze planları zaman zaman güncel sanat estetiğine yaklaşıyor. Son zamanlarda karşımıza çıkmış kısa filmler arasında, yönetmenlik inisiyatifinin açık bir şekilde fark edilmesiyle dikkat çeken Cosmorama, Eren Aksu’yu da mizansen kurucu bir yönetmen olarak öne çıkarıyor ve onun bundan sonra yapacakları konusunda fazlasıyla merak uyandırıyor.

Eren Aksu kimdir?

1987 yılında İstanbul’da doğdu. İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde Sinema-TV eğitimi aldı. Berlin’de yaşıyor ve eğitimini Universität der Künste Berlin’de sürdürüyor. Kurmaca ve belgesel kısa filmler yapan Aksu’nun ikinci kısa filmi Cosmorama (2015) Oberhausen, Saraybosna, Dresden ve Split gibi uluslararası festivallerde gösterildi.