9. Hangi İnsan Hakları? Film Festivali
13-17 Aralık
Bu sene dokuzuncu kez düzenlenen Hangi İnsan Hakları? Film Festivali dünyanın pek çok köşesinden hak ihlal ve mücadelelerini konu alan filmleri, uluslararası konukları, güncel meselelere dair forum ve söyleşi etkinlikleri ile 13-17 Aralık’ta İstanbul’da dört mekana yayılan, bir kısmı Diyarbakır ve Van’a da uğrayan bir program sunuyor.
Ana teması “Evimiz Neresi?” sorusu etrafında şekillenen festival, Balfour Deklarasyonu’nun 100. yılı vesilesiyle Filistin filmlerine de özel bir bölüm ayırıyor. Programda ayrıca dünyadaki ve Türkiye’deki sıcak gelişmeleri gündeme getiren “Çevre Hakları”, “Türkiye Nereye?”, “Kadın Hakları”, “Queer Filmler” gibi bölümler de yer alıyor.
Documentarist ekibinin düzenlediği ve geçmiş yıllarda kadın, çocuk, cezaevi, yaşam hakkı, direniş, işçiler, mülteciler ve temel hakları gibi temalara odaklanan Hangi İnsan Hakları? Film Festivali, dokuzuncu yılında ‘barınma hakkı’nı öne çıkarıyor. Yerinden edilme, mültecilik ve sürgün hikâyelerinin toplandığı “Evimiz Neresi?” bölümünün öne çıkan filmleri arasında, Beyrut’ta yüksek binalarda çalışan Suriyeli inşaat işçilerinin anlatıldığı ve birçok festivalden ödüllerle dönen Çimentonun Tadı (Taste of Cement) yer alıyor.
Lübnan’daki Ermeni bir ailenin Türkiye’ye uzanan tarihini şiirsel bir yaklaşımla ele alan Coğrafyalar (Géographies, 2016), Iraklı bir sıhhıyecinin tanıklıklarını aktaran Sığınacak Yer Yok (Nowhere to Hide, 2016), Kobane’de İŞİD’e karşı verilen mücadeleyi bir radyo istasyonu üzerinden anlatan ve Documentarist’te bu yılki Yeni Yetenek Ödülü’nün sahibi olan Radyo Kobane (Radio Kobanî, 2016) ve Kazım Öz’ün son fimi Zer de bu bölümde seyirciyle buluşacak yapıtlar arasında. Animasyon tekniğiyle çekilmiş üç kısa belgesel yine bu bölümün konuğu olacak: Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) örgütü tarafından gerçekleştirilen Boğulduğum İçin Üzgünüm (Sorry I Drowned), Sinem Sakaoğlu’nun Suriye bir çocuğu anlattığı Hediye (Hadia) ve Nesli Özalp Tuncer’in mübadele öyküsü Dönüş.
9. Hangi İnsan Hakları? Film Festivali şu günlerde yeniden tartışma gündemine oturan Filistin’e de özel bir yer ayırıyor. “Filistin: Balfour Deklarasyonu’nun 100. Yılı” başlıklı bölümde, Filistinlilerin acılı tarihi üzerine yapılmış en önemli filmlerden ikisi gösterilecek: Kais al-Zubaidi’nin 1984 tarihli Filistin: Bir Halkın Öyküsü (Palestine, a People’s Record, 1984) ve Jean-Luc Godard’ın başını çektiği ekip tarafından 1976’da yapılan Burada ve Başka Yerde (Ici et ailleurs). Gazze’ye dair Bir Dakika (One Minute, 2015) adlı kısa film ile Filistin’in kayıp görsel arşivini konu alan Kadraj Dışı Namıdiğer Zafere Kadar Devrim (Off Frame AKA Revolution Until Victory, 2015) adlı filmler de bu bölümde. Festival kapsamında 13 Aralık’ta BDS Türkiye gönüllüleri tarafından Balfour Deklarasyonu ve BDS Hareketi başlıklı bir de sunum gerçekleştirilecek.
“Kadın Hakları” bölümünde El Salvador’lu usta belgeselci Tatiana Huezo’nun son filmi olan ve yakın dönemde yapılmış en etkileyici belgeseller arasından sayılan Tempestad (2016) ile İran’ın güneyinde ekmeğini taştan çıkaran bir kadının anlatıldığı Kaya‘nın (The Rock, 2016) yanısıra Türkiye’den de üç kısa film yer alıyor: 2013 yılında tanıdığı bir erkek tarafından öldürülen 228 kadından birinin ibret verici davasının anlatıldığı 228, ev işçilerinin görünmezliğini işleyen Kot Farkı ve iki genç kadının dans aşkını konu alan Sulukule Aşkım.
Türkiye’nin içinden geçtiği zorlu dönemi ele alan filmler ise “Türkiye Nereye?” başlıklı bölümde toplanıyor. Bölümde Uçurumun Kıyısında Türkiye, Bir Şehrin KHK’sı, Hakikatin Gücü, Elif, 50/D’yi Bal Eyledik ve Dönüş gösterilecek.
“Çevre Hakkı” bölümünde ise Bitkibilimci (The Botanist), La Pesca, Başka, Lüfer, Zeytini Öldürmesinler adlı filmler seyirciyle buluşacak.
Çeşitli ülkelerden benzer deneyimlerin paylaşıldığı “Queer Filmler” bölümünde yer alan Gayet Normal Biri‘nin (Just a Normal Person) ana karakteri Sam’in annesi, Türkiye’deki LGBTİ+ bireylerinin anneleriyle buluşmak üzere festivale konuk olacak ve İki Ülke İki Anne başlıklı söyleşiye katılacak. Bu bölümde ayrıca gösterimleri engellenen KuirFest’le bir dayanışma etkinliği de düzenlenecek.
Festivalin ağırlayacağı uluslararası konuklar arasında Hollanda’dan Reber Dosky, Lübnan’dan Chaghig Arzoumanian, Norveç’ten Zaradasht Ahmed, İsveç’ten Marit Camilla Gisslow, Sınır Tanımayan Doktorlar’ın (MSF) Beyrut ekibinden Yazan Al-Saadi ve David Habchy yer alıyor.
Avrupa’nın en önemli insan hakları festivali Movies That Matter başta olmak üzere İsveç Konsolosluğu ve Norveç Elçiliği’nin desteği, birçok kurumun işbirliği ile gerçekleşen 9. Hangi İnsan Hakları? Film Festivali 15-17 Aralık’ta İHD Diyarbakır şubesinin desteği ve işbirliğiyle Diyarbakır’a, 23-24 Aralık’ta ise Van’a uğrayacak.
Tamamı ücretsiz olan gösterimler ve etkinlikler İstanbul Beyoğlu’nda Aynalı Geçit, Bitiyatro, Mezopotamya Sinema ve Tütün Deposu’nda gerçekleşecek.
