Arter’de Jonas Mekas Retrospektifi
22-27 Ekim / Arter
Vehbi Koç Vakfı tarafından 2010 yılında İstiklal Caddesi’nde açılan çağdaş sanat galerisi Arter, Eylül ayından itibaren Dolapdere’deki yeni binasında faaliyetlerini sürdürmeye başladı. Arter çok amaçlı yeni binasında, hem performans sanatlarına hem de film programına özel bir önem veriyor. Arter’deki film gösterimleri 22 Ekim’de, avangard sinemanın en önemli isimlerinden Jonas Mekas’a dair Türkiye’de yapılmış en kapsamlı retrospektifle başlıyor.
1922 yılında Litvanya’da doğan Mekas şiirleriyle ülkesinin önemli edebiyatçılarından biri olarak görülürken 2. Dünya Savaşı sırasında Litvanya’dan kaçmak zorunda kalıyor. Tren yolculuğu yaparken Naziler tarafından yakalanıp bir toplama kampında aylarca esir tutulan Mekas savaşın ardından New York’a sığınmayı başarıyor. Buradaki canlı entelektüel yaşamın içinde hayatı bambaşka bir yol alıyor. New York’ta avangard çevrelerin en önemli figürlerinden biri hâline gelen Mekas 16mm kamerasıyla çektiği, kendi yaşamının güncesini tutan videolarıyla deneysel sinemada yeni olanaklar açarken, birkaç farklı kuşaktan sinemacı ve sanatçıyı derinden etkileyen kült bir figüre dönüşüyor.
22 Ekim’de başlayacak Jonas Mekas Retrospektifi kapsamında, Venedik Film Festivali’nde En İyi Belgesel Ödülü’nü kazanan Brig, 1960’larda New York’taki avangard sanat ortamını epik bir bakışla ele alırken John Lennon, Yoko Ono, The Velvet Underground gibi aynı zamanda Mekas’ın dostları da olan sanatçılara yer veren Walden, Mekas’ın New York’a geldiği ilk yıllarda şehri keşfedişini, 1950’li ve 60’lı yıllarda canlanan film ve sanat çevrelerini belgeleyen Lost, Lost, Lost ile Jackie Kennedy ve ailesinin Andy Warhol’un evinde geçirdiği yazları kayıt altına alan This Side of Paradise filmleri gösterilecek.
Arter’de Mekas filmlerine ek olarak, çalışmalarında deneysel sinemaya odaklanan bir akademisyen ve sinemacı olan Pip Chodorov’un Jonas Mekas ve Anthology Film Archives üzerine çektiği filmler de yer alacak. Pip Chodorov aynı zamanda 27 Ekim Pazar günü saat 18:00’de Çiğdem Öztürk’ün moderatörlüğünü yapacağı panelde Jonas Mekas’ın önemi ve onun bıraktığı arşivin korunması üzerine konuşacak.
26 Ekim Cumartesi saat 18.00’de yapılacak ‘Seyir Halinde Hafıza’ başlıklı panelde ise yönetmen Burak Çevik ile Altyazı yazarlarından Abbas Bozkurt Jonas Mekas filmlerinin 50’lerden 70’lere New York sanat çevresini sürekli canlı kılan enerjiden nasıl ilham aldığı üzerine konuşacaklar. Mekas’ın Maya Deren, Stan Brakhage, Gregory Markopoulos, Kenneth Anger, Andy Warhol ve George Maciunas gibi avangard sinemacı ve sanatçıların yanı sıra Beat Kuşağı şairleriyle kurduğu diyalog tartışılacak.
Arter’deki film programı Jonas Mekas Retrospektifi’nin ardından 29 Ekim’den itibaren her hafta salı günü Sevgi Gönül Oditoryumu’nda devam edecek. Jonas Mekas sonrası ilk gösterimler Arter’deki Saat Kaç? ve Kelimeler Pek Gereksiz sergilerinin kavramsal çerçevelerini takip edecek. Ritim, mekân, kişisel tarih, anlatılar, film hafızası, izler, arkeoloji gibi temalar etrafında tasarlanan programda Agnes Varda, Chantal Akerman, Alain Resnais, Chris Marker, Laurie Anderson ve Apichatpong Weerasethakul’un otuza yakın filmi gösterilecek.
Altyazı’da ayrıca:
Jonas Mekas: Bir Göz Kırpımı Kadar Güzellik
