Rastgele Bir Film: Älskande Par (Loving Couples)

Mai Zetterling’in yirmi yılı aşan oyunculuk kariyerinin ardından yönetmen olarak imza attığı ilk uzun metraj Älskande Par (Loving Couples, 1964), Cannes Film Festivali’nde yarışmaya seçilmiş ama dönemin ‘genel ahlak’ değerlerini zorlayan sahneleri nedeniyle yasaklanarak yalnızca jüriye gösterilebilmişti. Agnes von Krusenstjerna’nın İsveç feminist edebiyatının erken örnekleri arasında yer alan yedi kitaplık Miss Von Pahlen serisinin serbest bir uyarlaması olan film, 1915’te, Stockholm’de bir hastanede doğum yapmayı bekleyen Adele, Agda ve Angela’nın hikâyesini konu alıyor. Üç genç kadının anıları üzerine kurulu anlatı, sıkça geçmiş ile bugün arasında gidip geliyor. Dışavurumcu aydınlatması ve tekinsiz mizansenleriyle âdeta bir tımarhanede olduğumuzu hissettiren hastane sahneleri, ‘doğum’ ve ‘annelik’ kavramlarına atfedilen kutsallığı yerle bir ediyor. Farklı sınıflardan gelen ve farklı karakterlere sahip üç kadının da geçmiş ilişkilerinde, patriarkal toplum düzeninin çifte standartlar üzerine kurulu ahlak yapısının gölgesi yoğun bir şekilde hissediliyor. Zetterling’in filminin en dikkat çeken yanı, bir yandan bu düzenin ikiyüzlülüğünü ortaya koyarken, bir yandan kadın cinselliğini mistifiye eden ve kadın bedenini yüceleştiren estetik anlayışa karşı, alelade ve normalleştirici bir bakış geliştirebilmiş olması. Nadir Öperli