İsyankâr İmgeler: Sergey Parajanov
9 Ocak-17 Mart / Pera Film
Pera Film’in ‘Parajanov, Sarkis ile’ sergisi Aralık ayında açılmıştı. 17 Mart’a kadar sürecek sergiye eşlik etmesi amacıyla düzenlenen ‘İsyankâr İmgeler: Sergey Parajanov’ başlıklı gösterim programı da 9 Ocak’ta başlıyor. Program kapsamında Sergey Parajanov’un en tanınmış filmlerinin ve görece az bilinen eserlerinin yanı sıra, büyük ustanın çok çeşitli alanlardaki üretiminden ilham alan sanatçıların tanıklıklarından hareket eden belgeseller de izlenebilecek.
Programda yer alan en önemli üç Parajanov klasiği hiç kuşkusuz, yönetmene dünya çapında ün kazandıran mitik aşk hikâyesi Unutulmuş Ataların Gölgeleri (Tini Zabutykh Predkiv, 1964), 18. yüzyılda yaşamış Ermeni âşık Sayat Nova’nın yaşam öyküsünü gerçeküstücü, stilize bir yaklaşımla ele alan Narın Rengi (Sayat Nova, 1969) ve Rus yazar Mihail Lermontov’un gezgin bir ozanı konu alan öyküsünden uyarlanan Âşık Garip (Ashik Kerib, 1988).
Parajanov’un ‘İsyankâr İmgeler’ kapsamında izlenebilecek diğer kurmaca filmleri şöyle: Öğrencilik yıllarında çektiği ve daha sonra kaybolan orta metrajlı filmi Bir Moldova Masalı’nın (Moldovskaya Skazka, 1951) genişletilmiş versiyonu olan Andriesh (1954), Alexander Dovzhenko’nun danışman olarak destek verdiği müzikal romantik komedi İlk Delikanlı (Pervyy Paren, 1958), özgün bir melodram olan Ukrayna Rapsodisi (Ukrainskaya Rapsodiya, 1961), politik iktidar ile bir tarikat arasındaki çatışmaya odaklanan Taşta Bir Çiçek (Tsvetok na Kamne, 1962) ve bir Gürcü halk masalını yeniden yorumlayan Suram Kalesi Efsanesi (Ambavi Suramis Tsikhitsa, 1985). Seçkide bunlara ek olarak Parajanov’un iki kısa belgeseli de yer alıyor: Ressam Hakob Hovnatanyan’ın portre çizimlerine ışık tutan 8 dakikalık Hakob Hovnatanyan (1967) ve bir diğer ressam Niko Pirosmani’nin mirasına Parajanov’un kişisel bakışını aktaran 25 dakikalık Pirosmani Teması Üzerine Arabesk Çeşitlemeler (Arabeskebi Pirosmanis Temaze, 1986).
‘İsyankâr İmgeler’ programında usta yönetmenin filmlerinin yanı sıra, Parajanov’un “sinemanın otantik dâhilerinden biri” olarak tanımladığı Artavazd Peleşyan’ın Mevsimler (Vremena Goda, 1975) belgeseli, Ron Holloway’in Parajanov’un çalkantılı kariyerine sevgi dolu ve derin bir bakış sunduğu Parajanov: Bir Ağıt (Paradjanov: A Requiem, 1994) ve Patrick Cazals’ın Parajanov’un hapiste geçirdiği yıllarda ürettiği kolajları odak noktasına alan Sergey Parajanov: İsyankâr’ı (Sergueï Paradjanov, le Rebelle, 2003) da izlenebilecek. 17 Mart’a kadar sürecek program kapsamındaki tüm gösterimler ücretsiz.
