Sinematek’in Mayıs-Haziran Programı
2 Mayıs – 30 Haziran
Sinematek/Sinema Evi‘nin Mayıs-Haziran dönemini kapsayan programları duyuruldu. Sinema tarihinde iz bırakmış önemli klasik yapıtlardan kült eserlere zengin bir program sunan Sinematek’te gösterimlere panel, söyleşi ve atölye gibi bir dizi etkinlik eşlik ediyor. Sinematek’in bahar programı usta yönetmen, görsel şiirlerin yaratıcısı Sergey Parajanov’a odaklanıyor. Gürcistan İstanbul Başkonsolosluğu ve Gürcistan Ulusal Film Merkezi işbirliğinde gerçekleştirilen ‘Parajanov ve Ötesi’ programı yönetmenin başyapıtlarından Narın Rengi‘ni (Sayat Nova, 1969) World Cinema Project, The Film Foundation, Cineteca Di Bologna desteğiyle restore edilmiş kopyasından izleme imkânı sunuyor. 18. yüzyılda yaşamış Ermeni âşık Sayat Nova’nın yaşam öyküsünü gerçeküstücü, stilize bir yaklaşımla ele alan Narın Rengi, beyazperdenin âdeta bir tuvale dönüştüğü etkileyici bir ‘avangart biyografi’ filmi. Çok katmanlı ve taklit etmesi mümkün olmayan filmleriyle bugüne kadar sayısız sanatçıya ilham veren Parajanov’un, 4 yılını hapiste geçirdiği 15 yılın ardından çektiği ilk filmi olma özelliği taşıyan Suram Kalesi Destanı (Ambavi Suramis tsikhitsa, 1985), yönetmenin Gürcistan’ın kolektif hafızasında önemli bir yere sahip halk ressamı Niko Pirosmani’nin mirasına ilişkin kişisel görüşünü aktardığı Pirosmani Teması Üzerine Arabesk Çeşitlemeler (Arabeskebi Pirosmanis temaze, 1985) ve Rus yazar Mihail Lermontov’un gezgin bir ozanı konu alan öyküsünden uyarlanan Âşık Garip (Ashik Kerib, 1988) filmlerinden oluşan seçkide görsel dünyaları ve odaklandıkları dönem itibariyle Parajanov sinemasıyla paralellikler taşıyan iki eser, Giorgi Shengelaia’nın Pirosmani (1969) ve Tengiz Abuladze’nin Pişmanlık (Monanieba, 1984) filmleri de izlenebilecek.
Asghar Farhadi’den Ustalık Dersi
Sinematek/Sinema Evi, güncel İran sinemasının en önemli isimlerinden, iki Oscar ödüllü yönetmen Asghar Farhadi’yi konuk ediyor. GAİN’in katkılarıyla hazırlanan programda Farhadi, değişen perspektifler üzerine kurduğu karakteristik sineması hakkında konuşacağı ve deneyimlerini paylaşacağı bir Ustalık Dersi verecek. Ayrıca programda Farhadi’ye Berlinale’de En İyi Yönetmen dalında Gümüş Ayı kazandıran Elly Hakkındadır (Darbareye Elly, 2009), dünya prömiyerini yaptığı Berlinale’de büyük ödül Altın Ayı’yı, 2012 yılında gerçekleştirilen Akademi Ödülleri’nde ise Yabancı Dilde En İyi Film ödülünü kazanan Bir Ayrılık (Jodaeiye Nader az Simin, 2011) ve ilk gösterimini yaptığı Cannes’dan iki ödül kazanmasının yanı sıra Farhadi’nin Yabancı Dilde En İyi Film dalında Oscar kazanan ikinci filmi olma özelliğine sahip Satıcı (Forooshande, 2016) da gösterilecek.
Sinematek’in bir diğer konuğu ise Belçikalı kült sinemacı Harry Kümel. Edebiyat ve görsel sanatlarla haşır neşir bir sinemacı olan Kümel, sürrealizmin sinemadaki son temsilcileri arasında gösteriliyor. Avrupa’nın en ilgiye değer sinemacılarından birisi olmasına karşın geniş kitlelerce bilinmeyen, niş bir kitleye sahip yönetmenin dünyasından dört filmi seyirciyle buluşturan Sinematek Kümel’i de bizzat ağırlayacak. Kümel’in en bilinen filmi olmasının yanı sıra Time Out dergisinin 2015 yılında yaptığı ‘tüm zamanların en iyi 100 korku filmi’ soruşturmasında da yer alan yapımlardan Kırmızı Dudaklar’ın (Les lèvres rouges, 1971) başı çektiği seçkide yönetmenin Belçikalı yazar Filip De Pillecyn’in 1935 tarihli aynı adlı romanından uyarlanan ilk uzun metrajı Mösyö Hawarden (Monsieur Hawarden, 1968), Kümel’in Jean Ray’in aynı adlı fantastik romanından uyarlanan Malpertuis (1971) ve ilk olarak üç bölümlük bir mini dizi olarak televizyonda gösterilen bir başka edebiyat uyarlaması Joachim Stiller’in Gelişi (De komst van Joachim Stiller, 1976) filmleri de yer alıyor.
Kino 2024
Bu sene 17-28 Nisan’da düzenlenen 43. İstanbul Film Festivali’nin ev sahibi mekânlarından olan Sinematek, 2-5 Mayıs tarihlerinde de ‘Kino 2024: Alman Filmleri Türkiye’de programını seyirciyle buluşturacak. Goethe-Institut‘un German Films işbirliği ve Ernst Reuter İnisiyatifi (ERI) katkılarıyla düzenlen Kino 2024, güncel Almanya sinemasının dikkat çeken ödüllü örneklerini bir araya getiriyor. Berlin Film Festivali’nden ödül kazanmış filmlerin de aralarında olduğu yedi yapımı bir araya getiren program geçtiğimiz yıl Venedik Film Festivali’nde Altın Aslan yarışan Timm Kröger imzalı Her Şeyin Teorisi‘yle (Die Theorie von Allem, 2023) açılışını yapacak. Filmin başrol oyuncusu Jan Bülow gösterime bizzat katılacak.
Victor Sjöström Filmleri ‘Sessiz Perşembe’de
Sinematek/Sinema Evi’nin, Eye Filmmuseum’ın sessiz sinema küratörü Elif Rongen-Kaynakçı danışmanlığında hazırlanan programı ‘Sessiz Perşembe’ erken dönem sinemanın sessiz eserlerini canlı müzik eşliğinde seyirciyle buluşturmaya devam ediyor. Gelenekselleşen programın yeni seçkisi sessiz sinemanın büyük ustalarından Victor Sjöström’e odaklanıyor. Hem İsveç hem de uluslararası sinema tarihinin en önemli yönetmenleri arasında gösterilen Sjöström’ün kariyerinin dönüm noktası filmlerinden birisi olmasının yanı sıra İskandinav sinemasının altın çağını başlatan yapımların başında gelen Bir Adam Vardı (Terje Vigen, 1917) ve edebiyat alanında Nobel Ödülü kazanan ilk kadın olan Selma Lagerlöf’ün 1912 tarihli romanından uyarlanan, Svensk Filmindustri’nin de ilk yapımı olma özelliği taşıyan Hayalet Fayton (Körkarlen, 1921) İsveç Film Enstitüsü’nün desteğiyle Sinematek’te seyirciyle buluşuyor. Fransa’nın Ulusal Sinema Merkezi CNC’nin, Paris 2024 Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları vesilesiyle düzenlenen sanatsal ve kültürel programlar dizisi Kültür Olimpiyatı 2024 kapsamında restore ettiği Carpentier’nin Hikâyesi (Le Roman de Carpentier, 1913) de İstanbul Fransız Kültür Merkezi’nin işbirliğiyle yine canlı müzik eşliğinde gösterilecek.
Film gösterimleri ve etkinliklerin program takvimine Sinematek/Sinema Evi’nin internet sitesinden ulaşmak mümkün.
