Ildikó Enyedi Kısaları
Flört: Hipnoz
İstila / Invázió
Neresi olduğunu bilmediğimiz bir ülke insansı yaratıkların istilasına uğrar. Ana güvenlik binası hariç her yerde elektrikler kesilmiştir. İnsanlar istiladan kaçmak için sığınaklara saklanır. Ildikó Enyedi 1986 tarihli kısa filmi İstila’da insanların yaşama arzularını, sıkışmışlıklarını, kaos ve baskı altında açığa çıkan korkularını etkileyici bir şekilde tasvir ediyor. Karanlık bir atmosfere sahip olan film, yerin altında ve üstünde geçen sahneler arasındaki tezatı güçlü bir şekilde kullanıyor. İlkel yaratıklar olarak tasvir edilen istilacılar ise başka bir zamandan gönderilmiş insanlara benziyor. Kalın kürkler giyiyorlar, diğer insanlarla iletişim kuramıyorlar. Enyedi, istilacıların motivasyonlarını açıklamamayı tercih ediyor. Saldırgan ve ürkek yanları olan istilacıları insanlarla etkileşime girdikçe tanımaya, onlarla empati kurmaya başlıyoruz. Böylece Enyedi dünyanın sahipleriyle ‘ötekilerin’ karşılaşması üzerinden alegorik bir toplumsal eleştiri yapıyor. Recep Hazır
İlk Aşk / Elsö Szerelem
Genç kız, tanımadığı bir erkekle karanlık ve ıssız bir otoparkta buluşur. Âşık olmuştur ve on altı yaşındayken her şeyden önemlisi budur. Ildikó Enyedi’nin 2008 yapımı 20 dakikalık kısa filmi İlk Aşk, yönetmenin Altın Ayı ödüllü Beden ve Ruh’tan (Teströl és Lélekröl, 2017) önceki son filmi. Yönetmenin tüm filmografisi boyunca sık sık geri döndüğü aşk, ilişkiler, yabancılar arasında iletişimin mümkünlüğü gibi temalar etrafında şekillenen İlk Aşk, romantik bir bilimkurgu.
Avrupa’dan Avrupa’ya / Európából Európába
Macaristan’ın Avrupa Birliği’ne giriş sürecini belgeleyen Avrupa’dan Avrupa’ya, aralarında István Szabó, Miklós Jancsó ve Benedek Fliegauf gibi isimlerin de bulunduğu on Macar yönetmenin çektiği on kısa metrajdan oluşan bir antoloji film. Her yönetmen Macaristan’ın Avrupa’yla kültürel anlamda nasıl bir etkileşim içinde olabileceğini tasvir ediyor. Ildikó Enyedi kendi filminde toplumun farklı kesimlerinden, farklı kıyafetler giymiş kadınlara yer veriyor. Resmî kıyafetle, askerî üniforma içinde veya mayoyla bekleyen kadınlar sanki yaşamlarının herhangi bir ânından çekilip alınıyor. Yönetmen, kadınların Avrupa Birliği’ne geçiş günündeki hâllerine ışık tutuyor, kullandığı montaj yöntemiyle sembolik bir anlatım tutturuyor. Recep Hazır
Flört: Hipnoz / Flirt: Hipnózis
Ildikó Enyedi’nin 1979 tarihli ilk filmi Flört: Hipnoz, yirmi beş dakikalık bir kısa metraj. Yönetmenin danışan olarak katıldığı bir hipnoz seansının görüntülerinden oluşan film, “Keyfiniz yerinde, bu yolculuğu çok seveceksiniz” cümlesiyle açılıyor. İlk dakikalarındaki teknik numaralarıyla farklı bir deneyim sunacağına dair sinyaller veren filmin başında izleyici, beyaz ekrandan başka hiçbir şey görmüyor. Seansın ilk dakikalarını yaşayan, gözlerini kapatmış bir danışan gibi yalnızca dışarıdan gelen seslere, seansı yöneten uzmanın söylediklerine kulak veriyor. Ildikó Enyedi görüntüyü belirli yerlerde kesintiye uğratıyor, beyaz ekran aracılığıyla görüntünün akışıyla oynuyor ve terapistin kendisine hissettirdiği duyguları izleyiciye de aktarmaya çalışıyor. Flört: Hipnoz boyunca Enyedi’nin belki de amaçladığı şey tam olarak bu zaten: Yalnızca kendi hipnoz sürecinin kaydını tutmak değil, onu izleyeni de bu hipnozun bir parçası hâline getirmek, kimin danışan olduğunu sorgulatmak. Cem Hakimoğlu
19 Mart Perşembe 14:00 / 22 Mart Pazar 14:00
