J. K. Rowling’in Transfobik Açıklamalarına Tepkiler
Harry Potter serisinin yazarı J. K. Rowling’in geçen hafta Twitter hesabından yaptığı trans karşıtı açıklamalar LGBTİ+ camiasının yanı sıra Daniel Radcliffe, Emma Watson ve Eddie Redmayne gibi yıldız oyuncuların da tepkisini çekti.
Erhan Bilen
Harry Potter serisinin yaratıcısı J. K. Rowling’in geçtiğimiz hafta yaptığı trans karşıtı açıklamalara yönelik tepkiler giderek büyüyor. Onur ayında ve siyahlara karşı polis şiddetinin dünya çapında protesto edildiği, aynı zamanda pandemi sebebiyle birçok insanın temel kaynaklara erişimin sınırlandığı bir dönemde takipçi kitlesiyle trans karşıtı tweetler paylaşan yazar, tartışmaların odağında. Rowling’in, Devex adlı internet sitesinin ‘Covid-19 Sonrası Regl Olan İnsanlar İçin Daha Eşit Bir Dünya’ adlı makalesinde neden ‘kadın’ sözcüğü yerine “regl olan insanlar” dendiğini sorgulayan tweeti tartışmaların fitilini ateşledi:
“‘Regl olan insanlar’ mı? Eminim bu insanlar için başka bir kelime kullanıyorduk. Bana yardım edin. Wumben? Wimpund? Woomud?”
‘People who menstruate.’ I’m sure there used to be a word for those people. Someone help me out. Wumben? Wimpund? Woomud?
Opinion: Creating a more equal post-COVID-19 world for people who menstruate https://t.co/cVpZxG7gaA
— J.K. Rowling (@jk_rowling) June 6, 2020
Bu açıklamanın ardından sadece kadınların değil, trans ve non-binary bireylerin de regl olduğunu savunan birçok kişiden ve LGBTİ+ topluluğundan gelen tepkilere cevaben tweet’ler atan Rowling, tartışmaların daha da büyümesine sebep oldu:
“Eğer cinsiyet gerçek değilse, aynı cinse çekim hissetmek diye bir şey de yoktur. Eğer cinsiyet gerçek değilse, dünyadaki tüm kadınların deneyimleri ve gerçeklikleri silinmiş demektir. Trans bireyleri tanıyorum ve onları seviyorum ama cinsiyet kavramını ortadan kaldırmak birçok insanın hayatlarını anlamlı bir şekilde tartışmalarına engel olur. Gerçekleri konuşmak nefret söylemi değildir.”
If sex isn’t real, there’s no same-sex attraction. If sex isn’t real, the lived reality of women globally is erased. I know and love trans people, but erasing the concept of sex removes the ability of many to meaningfully discuss their lives. It isn’t hate to speak the truth.
— J.K. Rowling (@jk_rowling) June 6, 2020
“Erkek şiddetine karşı savunmasız olduğu için trans bireylere yıllardır empati ve yakınlık duyan benim gibi bir kadının cinsiyet kavramının gerçek olduğunu ve bunun da gerçek hayatta bir karşılığı olduğunu düşündüğü için trans bireylerden nefret ettiğinin iddia edilmesi tam bir saçmalık.”
The idea that women like me, who’ve been empathetic to trans people for decades, feeling kinship because they’re vulnerable in the same way as women – ie, to male violence – ‘hate’ trans people because they think sex is real and has lived consequences – is a nonsense.
— J.K. Rowling (@jk_rowling) June 6, 2020
Yaptığı ikinci açıklamadan sonra gelen tepkiler üzerine, internet sitesinde uzunca bir yazı yayınlayan Rowling, kendisinin de bir cinsel taciz mağduru olduğunu fakat Twitter’da bu konuyla ilgili incelikli bir tartışma alanı açabileceğini düşünmekle yanıldığını söyledi.
Mara Wilson, Zara Larsson, Jonathan Van Less, Jameela Jamil, Juno Birch ve Sarah Paulson gibi birçok ünlü ismin yanı sıra, Harry Potter ve Fantastik Canavarlar serilerinin oyuncularından da Rowling’i eleştiren açıklamalar gecikmedi. LGBTİ+ intiharlarını engellemek için çalışan, kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan The Trevor Project’in internet sitesinde yayınlanan yazısında Daniel Radcliffe, yıllardır The Trevor Project’le işbirliği yapan biri olarak kendini bir şeyler söylemek zorunda hissettiğini ve bu açıklamalarının kendisiyle Rowling arasında bir atışma olarak lanse edilmemesi gerektiğini belirterek şunları söyledi:
“Trans kadınlar kadındır. Aksi yöndeki her açıklama trans bireylerin onurunu, kimliğini yok sayar, bu konuda benden ve Rowling’den çok daha uzman olan profesyonel sağlık çalışanlarının söylediklerine ters düşer.”
Radcliffe ayrıca, Rowling’in açıklamaları yüzünden Harry Potter kitaplarıyla aralarındaki bağın zarar gördüğünü hissedenlere de kitapla aralarındaki kutsal bağı bozmamaları gerektiğini ve kitapların okurlara öğrettiklerinin her şeyden güçlü olduğunu söyledi.
Bir başka Harry Potter oyuncusu Emma Watson ise, Twitter hesabından yaptığı açıklamada ‘beyan’ kavramına vurgu yaparak şunları söyledi: “Trans bireyler, kim olduklarını söylüyorlarsa odurlar ve sürekli sorgulanmadan ve söyledikleri kişi olmadıkları onlara hatırlatılmadan yaşamayı hak ediyorlar.”
Harry Potter’ın spin-off serisi Fantastik Canavarlar’ın (Fantastic Beasts) başrol oyuncusu olan ve trans bir kadını canlandırdığı Danimarkalı Kız (The Danish Girl, 2015) filmindeki rolüyle Oscar’a aday gösterilen Eddie Redmayne ise, Variety’ye verdiği röportajda Rowling’in açıklamalarına kesinlikle katılmadığını söyledi ve daha önce trans oyuncularla da, Rowling’le de çalışmış birisi olarak bu konuda nerede durduğuna açıklık getirmek istediğini belirtti:
“Trans kadınlar kadındır; trans erkekler erkektir. İkili cinsiyet sisteminin dışında kalan tüm kimlikler geçerlidir. Asla bu topluluk adına konuşmayı istemem fakat sevgili trans dostlarımın ve çalışma arkadaşlarımın kimliklerinin sürekli sorgulanmasından yıldıklarını biliyorum. Bu sorgulamalar çoğunlukla şiddet ve istismarla sonuçlanıyor. Sadece hayatlarını huzur içinde yaşamak istiyorlar ve artık bunu yapmalarına müsaade etmenin zamanı geldi.”
*Açılış fotoğrafı: J.K. Rowling (soldan ikinci sırada) Harry Potter serisinin yıldız oyuncularıyla.
