Bruceploitation Nedir?

Adı sexploitation (istismar filmleri) ve blaxploitation (siyah istismar filmleri) gibi türlerden ilhamla verilen ‘Bruce Lee istismar filmleri’nde genellikle fiziksel olarak Lee’yi andıran oyuncular rol alır ve afişlere Bruce Li ya da Bruce Le gibi takma isimler yazılır.
Bu yazı, Altyazı’nın Gayri Resmî ve Resimli Dünya Sinema Sözlüğü’nde yayımlanmıştır.
Dövüş sanatları filmlerinin ABD ve Avrupa sinemalarını kasıp kavuran bir furyaya dönüşmesinin bir numaralı müsebbibi Bruce Lee’nin 1973’te, kullandığı bir ağrı kesici ilacın etkisiyle henüz otuz üç yaşındayken ölmesinin ardından, efsanenin şöhretinden faydalanmak isteyen Çinli ve Hong Konglu yapımcıların çektikleri düşük bütçeli filmlerin oluşturduğu akım. Adı sexploitation (istismar filmleri) ve blaxploitation (siyah istismar filmleri) gibi türlerden ilhamla verilen ‘Bruce Lee istismar filmleri’nde genellikle fiziksel olarak Lee’yi andıran oyuncular rol alır ve afişlere Bruce Li ya da Bruce Le gibi takma isimler yazılır. Filmlerin adları da, Ejder Kalesi (Enter the Dragon, 1973) ve Ölüm Oyunu (Game of Death, 1978) gibi Bruce Lee klasiklerini çağrıştıracak biçimde seçilir: Enter the Game of Death (Si Wang Mo Ta, 1978), Re-Enter the Dragon (1979), Enter Another Dragon (1979). Kimi zaman hayalî bir Bruce Lee ölmeden önce başka bir dövüşçüye el verir, kimi zaman da, The Clones of Bruce Lee’de (Shen Wei San Meng Long, 1980) olduğu gibi, bilim insanları merhumun bedeni üzerinde çalışarak Lee’nin klonlarını yaratırlar. Kendisi de sinema kariyerine Bruce Lee filmlerinde dublör olarak başlayan Jackie Chan’in ‘Hong Kong dövüş sanatları filmlerinin yeni kralı’ olarak nam salmasıyla Bruceploitation’ın 1980’lerin başında sona erdiği kabul edilse de, özellikle anaakım aksiyon ve komedi filmlerine sızmış dövüş sanatları referansları göz önüne alındığında, gerek Bruce Lee’nin gerekse Bruceploitation’ın etkilerinin günümüze kadar uzandığını söylemek mümkün.

1980’de İstanbul’da doğdu. Boğaziçi Üniversitesi’nde Psikoloji eğitimi gördü, Bilgi Üniversitesi’nde Kültürel İncelemeler yüksek lisansı yaptı. 2003 yılında katıldığı Altyazı’da çeşitli görevler üstlendikten sonra 2015-2022 arasında Yazı İşleri Müdürü olarak çalıştı. Ulusal ve uluslararası festivallerde SİYAD ve FIPRESCI jürilerinde yer aldı. 2022'de Berlin Film Festivali'nin Panorama bölümünün seçici kuruluna katıldı.