Şu An Okunan
Bir An: Claire’in Dizi

Bir An: Claire’in Dizi

“Jérôme için o dize yani arzusuna bir kere dokunabilmekten başka hiçbir amaç yok hayatta…”

Rohmer’in ‘Ahlak Üzerine Altı Öykü’ serisinin beşinci filmi olan Claire’in Dizi, adını filmdeki ‘bir an’dan alıyor. O an öyle yüklü bir an ki, Rohmer’in insan ahlakına dair irdelediği pek çok hali, özellikle de arzuyu, kibri ve acımayı aynı anda barındırıyor. İsviçre’de bir göl kenarında geçen film, mekân, tema ve karakterler anlamında belki de altı ‘öykü’den Rohmer sinemasını en iyi özetleyeni. Altı öykünün ortaya saçtığı sorular, filmlerdeki farklı karakterler ve diğer filmlere dair izlenimlerimiz Claire’in dizinde toplanıyor. Mini eteği ve beyaz ayakkabılarıyla meyve toplamak için merdivene çıkan Claire’in kıvrılan dizini dikizleyen Jérôme’un gizlemediği bakışlarında, Claire’in pürüzsüz tenine doğru arsızca merdivene uzanan işaret parmağında, arkaplanı oluşturan dağ ve göl manzarasının mükemmelliğinde yoğunlaşan bir an. Jérôme, sonraları Claire’in diziyle yüz yüze geldiği bu ânı düşünmekten kendini alıkoyamadığını anlatıyor: “Her kadının farklı bir hassas noktası vardır, kiminin ensesi, kiminin dudakları… Claire’inki ise dizi…” Arzu, işte o dizde toplanıyor, cisimleşiyor. Artık Jérôme için o dize yani arzusuna bir kere dokunabilmekten başka hiçbir amaç yok hayatta. Arzunun ele geçirilemeyecek bir şey olduğunun farkında olan bir Fransız burjuvası olarak, yapabileceği tek şey ise Claire’i küçük düşürmek pahasına o dize ulaşmak ve arzu nesnesine dokunduğu anda, bu duygunun nasıl un ufak olacağını, Claire’in nasıl zavallı küçük bir kız çocuğuna dönüşeceğini izlemek… Oysa Rohmer, kibirli Jérôme’un karşısına, onun erkek bakışını ezip geçen, birbiriyle konuşan, ilişki kuran kadınlar koyuyor. Onun filmlerinde sözcükler en sinematik ifadeler aslında –erkeğin bakışına karşılık kadının sözünün gücü. Tekrar tekrar o âna, Claire’in diziyle karşılaşılan noktaya geri döndüğümüzde, aslında o anda Jérôme’un kendi kaçınılmaz yenilgisiyle yüzleştiğini de düşünebiliriz. Hep kendinden yükseklerde olan arzuya hayranlıkla bakan çaresiz bir çocuk… Rohmer’in ahlak öykülerinin ikincisi olan Suzanne’ın Kariyeri’nin (La Carrière de Suzanne, 1963) sonunda erkek karakterin dediğini hatırlarsak, Jérôme bu kadına belki de en çok “ona acıma hakkını elinden aldığı” için kızıyor.

Claire’in Dizi (Le Genou de Claire, 1970)

Yön: Eric Rohmer

© 2013-2022 Altyazı Aylık Sinema Dergisi / Altyazi.net'in içeriği dergi yönetiminden ve yazarlardan izin alınmaksızın kullanılamaz.