Kendine Has Seçki: Yakın İlişkiler, Uzak Mesafeler
Kendine Has ve MUBI’nin işbirliğiyle hazırlanan Kendine Has Seçki, MUBI kataloğundan pek çok önemli filme yer veriyor. Listeden seçtiklerimizi bir araya getiriyor ve bu filmler arasındaki ortaklıkları inceliyoruz.
Kendine Has, MUBI küratörlerinin yılın öne çıkan filmlerinden ve klasik yapımlardan hazırladığı önemli bir seçkiyi izleyicilere sunuyor. MUBI’nin Kendine Has’a özel sayfasında yer bulan 12 film, farklı coğrafyalardan, türlerden ve yönetmenlerden pek çok etkileyici yapımı bir araya getiriyor. Kendine Has ve MUBI birlikteliğiyle hazırlanan Kendine Has Seçki, seyircileri müzik, sanat, tutku, yaratıcılık dolu filmleri keşfetmeye davet ediyor. Bununla birlikte işbirliği kapsamında yer alan Kendine Has’ın hediyesi 1 aylık MUBI üyeliğiyle, Kendine Has Seçki ve MUBI’nin kütüphanesinde yer alan diğer bütün filmlere ulaşılabiliyor.
Kendine Has Seçki, özellikle yakın dönemin öne çıkan festival yapımlarını takip etmek isteyen izleyiciler için kaçırılmayacak bir fırsat. Çok farklı üsluplara, türlere ve hikâyelere uzanan 12 filmlik seçki içindeki yapımları altyazi.net’te incelemeye devam ediyoruz. İlk seçkimizde, özellikle tür sinemasını kullanış biçimleri üzerinden benzeşen üç filmi bir araya getirmiştik: Gece Yarısı Sokakta Tek Başına Bir Kız (A Girl Walks Home Alone at Night, 2014), Titane (2021) ve Beş Şeytan (Le Cinq Diables, 2022). İkinci içeriğimizde ise yakın ilişkilere, kapanmayan mesafelere ve karmaşık duygulara odaklanan iki filmi bir arada ele alıyoruz: Örümcek ve Kız (Das Mädchen und die Spinne, 2021) ve Yakın (Close, 2022).
Kadrajda Saklambaç
2021’de Berlin Film Festivali’nin Karşılaşmalar (Encounters) bölümünde En İyi Yönetmen ve FIPRESCI ödüllerine layık görülen ve İsviçreli yönetmenler Ramon ve Silvan Zürcher imzalı Örümcek ve Kız, bir taşınma gününde çeşitli duygusal ve fiziksel karşılaşmalar yaşayan bir grup arkadaşa odaklanıyor. Tek bir karaktere odaklanmak yerine bir tür ilişkiler ağını ele alan film, çoklu bir karakter anlatısı takip ediyor. Taşınma gününün etrafında tesadüfen bir araya gelen karakterlerimiz, daracık bir alanda olmalarına rağmen birbirlerinden çok uzakta gibiler. Aralarındaki bir uzalıp bir kısalan mesafeyi, her birinin biricik yalnızlığını hissediyor, giderek daha da mahremine girdiğimiz bu karakterlerin iç dünyasına bir türlü hâkim olamıyoruz. Birbirleriyle sanki şifrelerle konuşuyormuş gibi duran karakterler, sözcükler yerine gizemli ve imalı bakışları ve uzun sessizlikleri tercih ediyorlar. Geçmişlerine dair çok az bilgimiz olan bu karakterlerin arasında neler yaşandığını, mesafenin de yakınlığın da sebeplerini tahmin etmek bize kalıyor. Filmdeki en ilginç biçimsel tercihlerde bir tanesi, iki karakterin kadraj içerisinde konuştuğu esnada bir anda arkadan çerçeveye dâhil olan bir üçüncü karakter. Böylelikle taşınma telaşesi içerisindeki bu evin hiçbir odası, ikili ilişkilerin ve mahremiyetin alanı hâline gelemeden, sürekli kesintiye uğruyor. Diğer karakterler ve elbette seyirci, yani bizler tarafından.
Dar Alanlar, Uzak Mesafeler
Seçkideki “dar alandaki mesafeler” üzerine odaklanan bir başka film ise, konusu isminden belli bir büyüme hikâyesi: Yakın. Lukas Dhont imzalı film 2022 senesinde Cannes Film Festivali’nde Claire Denis’nin Stars at Noon’uyla Jüri Büyük Ödülü’nü paylaşmıştı. 2018 tarihli filmi Kız’la (Girl) tanıdığımız Dhont, Yakın’da ilişkiler arası sınırların belirsizleştiği, ilk büyüme sancıları ve ilk aşkın, güçlü bir arkadaşlığın karmaşık hâle getirdiği dokunaklı bir hikâye anlatıyor. Léo ile Rémi isimli on üç yaşındaki iki çocuğun hikâyesine odaklanan film, iki çocuğun arasındaki “yakınlığın” toplumsal önyargılarla gördüğü zarar sonrası yaşanan trajediyi, etkileyici bir sinema diliyle beyazperdeye aktarıyor. Yas ve suçluluk duygusunu aktarırken duyusal bir sinematografiye yaslanan film, özellikle yaşanan travmayı seyirciye aktarırken karakterlerinin yanı başından bir an bile ayrılmıyor.
Kendine Has seçkisinden seçtiğimiz bu iki filmde, belli toplumsal kategorilere hapsedilmeye çalıştıkça o kalıplardan taşan, bazen Örümcek ve Kız’da olduğu gibi üçüncü bir kişi ya da bir göz tarafından kesintiye uğrayan, bazen ise Yakın’daki gibi büyük acılarla sonuçlanan ilişkilere odaklandık. Bambaşka sinemasal yaklaşımlarla bizi insan ilişkilerinin muğlak ve akışkan doğasında bir yolculuğa çıkaran iki film de sinemanın hikâye anlatıcılığı işlevini sonuna kadar yerine getiriyor, bizleri “güvenli” bir mesafeden karakterlerinin çok yakınına götürüyor. Bu güvenli mesafeyi kaybettiğimiz ve filmin/karakterin duygusuna kendimizi kaptırdığımız anlar ise, neredeyse tüm duyularımıza hitap edebilen sinema sanatının büyüsüyle bir kez daha karşılaştığımız anlar oluyor.
MUBI küratörleri tarafından hazırlanan Kendine Has Seçki’de yer alan filmleri keşfetmek ve seçkiyle ilgili detaylı bilgi edinmek için tıklayın.
