Venedik’te Polanski Tartışması Sürüyor
76. Venedik Film Festivali’nin ilk gününde en çok konuşulan isim jüri başkanı Lucrecia Martel’di. Arjantinli yönetmen, cinsel istismarla suçlanan Roman Polanski’nin filminin gala yemeğine katılmayacağını açıkladı. Toplantıda festivallerin cinsiyet kotası da gündeme geldi.
Uluslararası Venedik Film Festivali, 28 Ağustos’ta gerçekleşen basın toplantısıyla resmî olarak başladı. Toplantıya, festival direktörü Alberto Barbera ile ana yarışma jürisinin başkanı Lucrecia Martel’in Roman Polanski imzalı J’accuse’ün yarışmada yer almasıyla ilgili tartışmaya dair açıklamaları damgasını vurdu.
Festival, yarışma filmleri açıklandığından bu yana hem seçkide Polanski’ye yer verildiği hem de seçilen yirmi bir film arasından sadece ikisinin kadın yönetmenler tarafından çekilmiş olması sebebiyle ağır biçimde eleştirilmişti. Önümüzdeki yıl son kez görevde olacak festival direktörü Alberto Barbera, dünkü basın toplantısında, “sanatçı ile kişinin kendisini birbirinden ayırmanın gerekliliği”ne dair daha önce de dile getirdiği savını yineleyerek şöyle dedi: “Sanat tarihi, türlü suçlar işlemiş sanatçılarla dolu, ama buna rağmen biz onların sanat işlerini takdir etmeye devam ettik. Aynısı Polanski için de geçerli; o kanımca Avrupa sinemasında hâlâ aktif olan son ustalardan biri.”
Bataklık (La Ciénaga, 2001) ve Zama (2017) gibi filmleriyle 2000’lerin en çok takdir edilen auteur yönetmenlerinden biri olan Martel ise “kişiyi sanatından ayırmadığını” söyledi ve şöyle devam etti: “Böylesi bir suç işlemiş, zamanında hüküm giymiş bir adamı, üstelik kurban da telafiden tatmin olduğunu söylerken yargılamak zor benim için. Belli eylemlerde bulunmuş ve bunlar için yargılanmış insanlara yönelik doğru yaklaşımın ne olduğunu tanımlamak zor. Bu sorular, günümüzdeki tartışmaların bir parçası diye düşünüyorum.”
1977 yılında ABD’de 13 yaşında bir kız çocuğuna tecavüz etmekten yargılanarak hüküm giyen Polanski #MeToo hareketiyle birlikte yeniden tanımlanmaya başlayan duyarlılıkların bir sonucu olarak geçen sene Akademi’den çıkarılmıştı. Polanski bu yıl Venedik’te, Robert Harris’in Dreyfus Davası romanı ‘Subay ve Casus’tan (An Officer and a Spy) yazarla birlikte senaryolaştırdığı J’accuse ile yer alıyor. Filmde yönetmenin eşi Emmanuelle Seigner’in yanı sıra Louis Garrel, Jean Dujardin ve Mathieu Amalric gibi ünlü oyuncular rol alıyor. Filmin Venedik’teki dünya prömiyeri 30 Ağustos’ta gerçekleşecek.
Martel, festivalin Polanski’nin filmi şerefine düzenlediği gala yemeğine katılmayacağını belirterek “Onu kutlamayacağım, ama filminin festivalde olmasını doğru buluyorum” dedi. “Onunla diyaloğumuzu geliştirmeliyiz ve burası da bu türden bir tartışmayı sürdürmek için olabilecek en uygun yer.”
Basın toplantısında film festivalleri ve cinsiyet kotası konusu da gündeme geldi. Barbera, “bir film festivali seçkisi için kota fikrine tümden karşı” olduğunu belirterek, dikkate alınması gereken tek kriterin filmin kalitesi olduğunu ve kotanın bu kriterle ters düştüğünü söyledi. Martel ise “Kotalar asla tatmin edici değildir ama kadınlara yer verilmesini veya onlara hak ettikleri yerin verilmesini garanti edebilecek başka bir çözüm yok,” dedi.
Son olarak Polanski’nin filminin yapımcılarından biri, eğer Martel açıklamalarından dolayı özür dilemezse filmi yarışmadan çekeceklerini açıklamıştı. Ancak “sözlerini yanlış anlaşıldığını” söyleyen Martel’in filmi yarışmadaki diğer filmler gibi izleyeceğini belirtmesinin ardından yapımcı bu kararından vazgeçti. Film, Martel’in de katıldığı festivaldeki ilk gösteriminin ardından büyük beğeniyle karşılandı.
Venedik Günlükleri 2019
