25. Gezici Festival
29 Kasım-12 Aralık
Ankara Sinema Derneği’nin düzenlediği Gezici Festival, yirmi beşinci yaşını kutlarken izleyicisini yine çeşitli başlıklar altında dünyanın dört bir yanından filmlerle buluşturuyor. Bu yıl 29 Kasım-5 Aralık tarihlerinde Ankara’dan yola çıkacak ve 6-8 Aralık’ta Sinop’u, 9-12 Aralık’ta da Kastamonu’yu ziyaret edecek festival, günümüz sinemanın nitelikli örneklerinin yanı sıra klasikleri de beyazperdeye yansıtacak.
Gezici Festival her yıl Türkiye sinema ve sanat camiasının önde gelen isimlerinden birinin hazırladığı bir seçkiye programında yer veriyor. Bu yıl bu bölümün konuğu eleştirmen, yazar ve çevirmen Fatih Özgüven. Özgüven’in çoğunlukla Terazi burcu insanına has kararsızlık durumunun karakterlerde ve seçimlerinde vücut bulduğu filmleri düşünerek oluşturduğu ‘Terazi Filmleri’ seçkisi üç filmden oluşuyor: Luis Buñuel’in başyapıtlarından Tristana (1970), Carl Theodor Dreyer’in en önemli filmlerinden Söz (Ordet, 1955) ve Louis Malle’in en kasvetli ve kişisel filmlerinden biri olan Saman Alevi (Le Feu Follet, 1963).
Festivalin ‘Amerikan Sinemasının Öncü Kadınları’ bölümünde, çığır açmış kadın sinemacıların unutulmaz filmleri seyirciyle buluşacak. Dorothy Arzner’ın kariyerinin en iyi işlerinden sayılan Güle Oynaya Cehenneme Gidiyoruz’u (Merrily We Go To Hell, 1932), klasik bir aşk filmi olarak başlamasına karşın, bir kadının onu aldatan kocasından umudu keserek açık evlilik yapma kararı almasıyla dönemin ahlak kurallarını ve tabularını yıkarak devam ediyor. 50’li yılların Hollywood’undaki stüdyo sistemi içinde film yapabilen kadın sinemacıların en önemlilerinden Ida Lupino’nun çektiği Otostopçu (The Hitch-Hiker, 1953), orta sınıfa mensup iki adamın ‘normal’ yolculuklarının, arabalarına aldıkları bir otostopçuyla birlikte kâbusa dönüşmesini konu alıyor. Bu bölümün son filmi ise, Amerikan bağımsız sinemasının öncülerinden Shirley Clarke’ın Jack Geber’in tiyatro oyunundan uyarladığı ilk uzun metrajı Torbacı (The Connection, 1961). Heyecanla torbacıyı bekleyen bir grup uyuşturucu bağımlısı caz müzisyenini konu alan filmde Clarke, ‘oyun’ yapısına sadık kalıyor ve ‘film içinde film’ tekniğini kullanarak izleyiciye kameranın varlığını hissettiriyor. Sinematik bir deney olarak da görülebilecek film, Cannes’daki gösteriminin ardından küfür kullanımı sebebiyle ABD’de gösterim izni alamamış ancak açılan davalar sonucu gösterime girebilmişti.
Bu yılki Gezici Festival’in programında, seyirciyi sanatın yaşamla ve zamanla ilişkisi üzerine düşündürmeyi hedefleyen özel bir seçkiye de yer veriliyor. Bu bağlamda sanatı ve sanatçıyı konu alan beş etkileyici film, seyirci karşısına çıkacak. Festivalin ‘Canlı Müzik Eşliğinde Sessiz Sinema’ bölümündeyse, unutulmaz bir sinema deneyimi vaat eden üç film canlı müzik eşliğinde gösterilecek: Sinema tarihimizin öncü isimlerinden Muhsin Ertuğrul’un Sovyetler Birliği’nde çektiği Tamilla (1927), Fridrikh Ermler’in son sessiz filmi İmparatorluk Kalıntısı (Oblomok Imperii, 1929) ve döneminde büyük başarı yakalayan Clarence Brown’ın çektiği Çatışan Arzular (Smouldering Fires, 1925).
Gezici Festival’in Amerikan Büyükelçiliğinin katkılarıyla hazırladığı ‘Siyah Perde: Sinema ve Irkçılık’ bölümünde, çoktan tarihe gömülmüş olması gereken ama son dönemde dünyanın birçok yerinde yeniden yükselişe geçen ırk ayrımcılığına dair iki klasik gösterilecek. ABD Ulusal Film Arşivi tarafından Kongre Kütüphanesi’nde saklanmak üzere seçilmiş olan bu filmler, Norman Jewison’ın siyah bir polisin hikâyesini anlattığı Gecenin Sıcağında (In the Heat of the Night, 1967) ve Spike Lee’nin Hollywood klişelerine meydan okuyan yenilikçi filmi Doğruyu Seç (Do The Right Thing, 1989).
Gezici Festival’in ‘Türkiye Sineması’ bölümünde de bu yıl adından sıkça söz ettiren filmler izlenebilecek: Emin Alper’in İstanbul Film Festivali’nde En İyi Film ve En İyi Yönetmen ödüllerini kazanan Kız Kardeşler’i, Adana Altın Koza Film Festivali’nde En İyi Film ve En İyi Yönetmen ödüllerine layık bulunan Cenk Ertürk imzalı Nuh Tepesi, Kıvanç Sezer’in Malatya Film Festivali’nde En İyi Film seçilen Küçük Şeyler’i, Antalya Film Festivali’nden on ödülle dönerek bir rekora imza atan Ali Özel imzalı Bozkır, Özkan Yılmaz’ın ilk uzun metrajı Soluk, Burak Çevik’in ikinci filmi Aidiyet ve Köken Ergun’un Şehitler belgeseli.
