Tecrübe (Tadjrebeh)

Abbas Kiarostami’nin ilk orta metrajlı filmi Tecrübe (Tadjrebeh, 1973), tıpkı yönetmenin ustalık dönemi filmleri gibi gösterişsiz ve sıradan, ama aynı zamanda seyircinin ruhuna hayli dokunan bir hikâye anlatıyor. Kiarostami’nin senaryosunu İran sinemasının önemli yönetmenlerinden Amir Naderi’yle birlikte yazdığı film, yetim Memed’in apar topar büyümesinin öyküsü. Çalıştığı fotoğrafçıda albümlere itinayla fotoğraf yapıştıran, artık kâğıt parçalarını süpüren, geceleri dükkânda uyuyakalan Memed yoksul bir hayat yaşar. Ergenlikten “adamlığa” aceleci bir geçiş hevesindedir ya da belki yetişkin olmak mecburiyetindedir. Azıcık parasıyla temizlettiği güzel elbiseleri ve patronu yokken yürüttüğü ayakkabılarla platonik bir aşkın peşinden koşar, kalabalık sinema önlerinde dolaşır, büyük elbisesinin içindeki küçük bedeniyle sinema koltuğunda sigara tüttürmenin keyfini sürer. Neredeyse diyalogsuz ve yüksek kontrasta dayalı siyah beyaz anlatımıyla Memed’in her ânını izleyen Kiarostami, çocuk olmak için fazla büyük, adam olmak içinse fazla küçük kahramanının tüm heves ve hüsranlarını zahmetsizce aktarıyor seyircisine.

Boğaziçi Üniversitesi Felsefe Bölümü’nü bitirdi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Sinema-TV Bölümü’nde yüksek lisans yaptı, tezini devrim sonrası İran sinemasında anlatım üzerine yazdı. Ohio Üniversitesi Disiplinlerarası Sanatlar Bölümü’nde sinema ve estetik alanında doktora çalışmalarını sürdürdü; çeşitli üniversitelerde görsel kültür, Türkiye sineması ve ülke sinemalarıyla ilgili dersler verdi. Kurulduğu 2001 yılından itibaren Altyazı Sinema Dergisi ekibine dahil oldu; sinema yazarı, yayın kurulu üyesi ve editör olarak çok sayıda yayında görev aldı ve seminerler verdi. 2011-2023 yılları arasında farklı disiplinlerde sanat programları ve kültürel işbirlikleri geliştirdiği Diyarbakır Sanat Merkezi’nde program koordinatörü ve direktör olarak çalıştı. Halen Altyazı Sinema Derneği’nde yönetim kurulu üyesi olarak görevini sürdürüyor.