Umut Tazeleyen Filmler: Tüm Sırların Sahibi Kız

“Bu distopyalar insanlığın felaketine ağıt yakmak şöyle dursun, ona kayıtsız kalıyor, neredeyse yok oluşun, bizim için olmasa da başkaları için umutlu, yeni bir başlangıca yol açmasını kutluyorlar.”

Özgür Yaren

Bu yazı Altyazı’nın 182. sayısında yayımlanmıştır.

Kriz anlarında kaygılarımızın tercümesi distopyalar alerji mevsimindeki belirtiler gibi çoğalıp alevleniyorlar. Krizin kaynağı şimdi gerçekleşen, kaçınılmaz ve meşru bir ölüm kalım savaşıysa, onu ahlaki bir anlatıya çevirebiliyor, gelecek güzel günlere dair hayaller kurabiliyoruz. Geçici sıkıntılara katlanmak kolaylaşıyor. Mücadeleden aldığımız moral üstünlük hayatımıza anlam veriyor. Hepimiz kahramanlara dönüşüyoruz. O zaman inançla “Paris her zaman bizim olacak” diyebiliyoruz.

Savaşıp üstesinden gelinebilir akut krizler yerine belirsiz, dağınık ve kronik krizlerle karşılaştığımızda, gelecek günlerin daha da kötüye gideceğini düşünmeye başladığımızda ise çaresizlik baskın geliyor. Bu ruh hâli insanlığın sonunu getiren distopyalara kapı açıyor. Üstelik bu distopyalar insanlığın felaketine ağıt yakmak şöyle dursun, ona kayıtsız kalıyor, neredeyse yok oluşun, bizim için olmasa da başkaları için umutlu, yeni bir başlangıca yol açmasını kutluyorlar.

Bu tuhaf atmosferde toplu yok oluşu anlatan bir felaket hikâyesi, Tüm Sırların Sahibi Kız, umut veren bir film oluveriyor. Havadan bulaşan mantar sporları bildiğimiz anlamda insanlığın kökünü kuruturken insan-zombi melezi çocuklar yetenekleri ve enerjileriyle yeni bir toplum kuruyorlar. Bu yeni koşullarda hayatta kalmak için gerekli bütün yeteneklere sahip melez kız (Sennia Nanua) sadece insanlarla açların değil siyahla beyazın, Avrupalıyla göçmenin, eski uygarlıkla yeni dünyanın da melezi. Bir yandan demokrasi, uluslararası birlikler, hümanizm, insanlık mirası ve bilimle birlikte bildiğimiz anlamda uygarlığın sonunun yaklaşmakta olduğundan endişeleniyoruz. Aklımızın bir yanıyla da bunun zaten –çoktan– olması gerektiğini düşünüyoruz.

Son âna kadar bir aşı geliştirip insanlığı kurtarmaya çalışan bilim insanın gayretkeşliğine burun kıvırıyor, onun bu iş için melez kahramanımızı gözden çıkarmasına içerliyoruz. Zaten artık bilgiyi ve uzmanları ciddiye almıyor, aşılara da güvenmiyoruz. İnsanı merkeze alan ideolojileri çöpe atmak istiyoruz. Büyük insanlık anlatısını ve hümanist idealleri ya budalaca ya da barbarca buluyoruz. Köhnemiş insanlığın tek numunesi öğretmen hava geçirmez kabinde hapis kalmış. Yükselen yeni türe penceresinin ardından öğretmenlik yapıyor. Sınırlı kaynakları bittiğinde insanlığın soyu tamamen tükenecek. Ancak vahşi çocuklar yeni bir toplum kuracaklar. Bunun için dünya kadar zamanları var. Kamera, gözleri umutla parıldayan melez kızı erken dönem Sovyet filmlerindeki gibi alt açıdan görüyor. Güneş, gelecek güzel günleri vaat edercesine ilk kez şehrin enkazını altın tonlarıyla aydınlatıyor. Umut, biz olmadan da, daha doğrusu biz eskisi gibi kalmadan da var oluyor.