16. Documentarist İstanbul Belgesel Günleri
10-15 Haziran
Documentarist İstanbul Belgesel Günleri‘nin 16’ncı edisyonu ‘Yaprak döker bir yanımız, bir yanımız bahar bahçe’ sloganıyla 10-15 Haziran tarihleri arasında gerçekleştiriliyor. Türkiye’de belgesel alanında yapılan en önemli etkinliklerden birisi olma özelliği taşıyan Documentarist, bu sene Baltık ülkeleri Litvanya, Estonya ve Letonya’da 1960’lardan beri üretkenliği ve yaratıcılığıyla öne çıksa da dönemin Moskova merkezli Rus sinemasının gölgesinde kalan, sinema tarihinin az bilinen akımlarından ‘Baltık Şiirsel Belgesel Ekolü’nü odağına alıyor. ‘Baltık Şiirsel Belgesel Ekolü’nü Türkiye’de ilk kez kapsamlı bir seçkiyle izleyiciyle buluşturmaya hazırlanan festival bu bağlamda Litvanyalı belgeselci Audrius Stonys’i konuk ediyor. Program kapsamında üç filmi gösterilecek olan Stonys bir de sinema dersi verecek.
Belgesel sinemanın güncel örneklerini bir araya getiren Documentarist programında bu yıl da 70’ten fazla film var. Festival programına geçen sene dâhil olan ve üç belgeselciyi üç filmiyle tanıtmayı amaçlayan ‘3×3’ bölümü Stonys’le birlikte dört yönetmeni ağırlıyor. Dünyamıza Bir Yolculuk (Journey Through Our World, 2022) belgeseli Amsterdam Uluslararası Belgesel Film Festivali’nde (IDFA) En İyi Hollanda Belgesel Ödülü’nü kazanan Petra Lataster-Czisch ve Peter Lataster çiftiyle, Boşlukta (2022) adlı filmi İstanbul Film Festivali’nde En İyi Belgesel ödülüne layık bulunan Somnur Vardar festivalin diğer konukları.
‘Ulysses’in 100. Yılına Özel ‘Bir Aradalık’
İrlandalı yazar James Joyce’un başyapıtı ‘Ulysses’, yayımlanışının 100. yılında Avrupa’nın 18 kentinde gerçekleşen ‘Ulysses European Odyssey’ projesiyle hatırlanıyor. Documentarist de projenin İstanbul ayağı çerçevesinde ‘Bir Aradalık’ adlı bölümü düzenliyor. Kawa Nemir’in ‘Ulysses’i anadili Kürtçeye çevirirken Joyce, Anne Frank, Puccini ve Shakespeare’i ‘bir araya’ getirme mücadelesini takip eden Aylin Kuryel ve Fırat Yücel imzalı Ulysses Çevirmek (Translating Ulysses, 2023) seçkinin öne çıkan yapımlarından. “Bir arada yaşayabiliyor muyuz?” sorusunun peşine düşen Niki Padidar’ın kamerasını Hollanda’da yaşayan göçmenlere çevirdiği Görebildiğin Kadar (Al Wat Je Ziet, 2022) da program kapsamında görülebilecek.
Türkiye’den 29 Belgesel
Her yıl olduğu gibi bu sene de Türkiye yapımı pek çok belgesele programında yer veren Documentarist, bu kapsamda Türkiye’de son bir yılda üretilen 29 belgeseli ‘Türkiye Panorama’ bölümünde izleyiciyle buluşturuyor. Ekolojik sıkıntıları konu alan belgeseller için de özel bir bölüm düzenleyen festival, bu kapsamda Baltık Şiirsel Belgesel Ekolü’nden Letonyalı yönetmen Laila Pakalina’nın Düşler Diyarı‘ndan (Leiputrija, 2004) Avusturyalı belgeselci Nikolaus Geyrhalter’in son filmi Uygunsuz Madde‘ye (Matter Out of Place, 2022) filmleri ‘Başka Dünya Yok’ adlı bölümde bir araya getiriyor. Gösterimlere geçen sene olduğu gibi İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) işbirliğiyle Müze Gazhane ev sahipliği yapıyor.
Bunlara ek olarak festivalde ilk ya da ikinci filmiyle yer alan bir belgeselciye Johan van der Keuken Yeni Yetenek Ödülü verilecek. Ödül jürisi bu yıl yönetmen Petra Lataster-Czisch, yönetmen Adar Bozbay ve akademisyen, yazar Begüm Özden Fırat’tan oluşuyor. Ayrıca Documentarist bu yıl ilk kez En İyi Kurgu, En İyi Görüntü ve En İyi Ses Tasarımı dallarında ödül vermeye hazırlanıyor. Kurgucular Dayanışması işbirliğinde oluşturulan jüride görüntü yönetmeni Deniz Eyüboğlu, kurgucu Osman Bayraktaroğlu ve ses tasarımcısı Mine Pakel yer alıyor.
Gösterim ve etkinliklerin Fransız Kültür Merkezi, Metrohan, Aynalı Geçit, Caddebostan Kültür Merkezi ve Müze Gazhane’de yapılacağı festivalin detaylı programı önümüzdeki günlerde belli olacak. Ayrıntılı bilgiyi Documentarist’in internet sitesi üzerinden edinmek mümkün.
